SSD’ler (Solid State Drive), yüksek hız ve performanslarıyla bilgisayar dünyasında klasik HDD’lerin yerini büyük ölçüde almış depolama çözümleridir. Ancak her teknolojik cihazda olduğu gibi SSD’lerin de bir ömrü vardır. Bu ömür genellikle TBW (Total Bytes Written) kavramıyla ölçülür. TBW değeri, SSD’nin güvenli şekilde ne kadar veri yazabileceğini gösterir. Belirlenen TBW limitine ulaşıldığında SSD’nin ömrü dolmuş sayılır ve performans sorunları ile veri kaybı riski ortaya çıkar.
Peki, TBW tam olarak nedir, SSD ömrü dolduğunda hangi belirtiler görülür ve bu durumda ne yapmak gerekir? İşte detaylı rehber:
TBW, SSD’nin dayanıklılığını ölçmek için kullanılan en önemli kriterlerden biridir.
-
Tanım: SSD’ye toplamda ne kadar veri yazılabileceğini gösterir.
-
Örnek: TBW değeri 600 TB olan bir SSD’ye ömrü boyunca yaklaşık 600 TB veri yazılabileceği garanti edilir.
-
Üretici Garantisi: Çoğu üretici, TBW değeri veya garanti süresi dolduğunda SSD’yi garanti kapsamı dışında bırakır.
Bu değer, kullanılan NAND bellek türüne (SLC, MLC, TLC, QLC) ve üreticiye göre değişiklik gösterir.
SSD Ömrünün Dolma Belirtileri
SSD ömrünü doldurmaya yaklaştığında bazı belirtiler göstermeye başlar. Bunları erken fark etmek veri kaybını önlemek için kritik öneme sahiptir.
-
Performans Düşüşü
-
Dosya kopyalama ve program açılışlarında belirgin yavaşlama
-
Ani donma ve takılmalar
-
-
Sık Sık Hata Mesajları
-
I/O (giriş/çıkış) hataları
-
Dosya sistemi bozulmaları
-
-
Verilerin Görünmemesi veya Silinmiş Görünmesi
-
Dosyaların aniden kaybolması
-
Bozuk veya erişilemez dosyalar
-
-
SSD’nin Salt Okunur Moda (Read-Only Mode) Geçmesi
-
SSD yeni veri yazmaya izin vermez, sadece mevcut veriler okunabilir
-
-
Disk Sağlık Uyarıları
-
CrystalDiskInfo, SSD Toolbox gibi programlarda düşük sağlık yüzdesi
-
SMART hataları
-
Kullanıcıların Yaptığı Yanlışlar
SSD ömrü dolarken kullanıcıların yaptığı bazı hatalar süreci hızlandırır ve veri kaybı riskini artırır.
-
SSD’yi sürekli %100 dolulukta kullanmak
-
Yedekleme yapmadan kritik verileri saklamak
-
Defalarca format atmak (gereksiz yazma işlemleri oluşturur)
-
Yanlış firmware güncellemeleri
-
SSD’yi yoğun yazma işlemleri için kullanmak (ör. sürekli video işleme, veri tabanı barındırma)
SSD’nin TBW Limitine Ulaşması Durumunda Ne Yapmalı?
-
Hemen Yedekleme Yapın
-
Tüm verilerinizi harici bir diske veya buluta aktarın.
-
-
Disk Sağlık Kontrolü
-
CrystalDiskInfo veya üretici yazılımı ile SSD’nin TBW ve sağlık durumunu kontrol edin.
-
-
SSD’yi Zorlamayın
-
Ani çökme riski olduğundan kritik dosyaları üzerinde çalıştırmayın.
-
-
Profesyonel Veri Kurtarma
-
SSD çalışmayı durdurursa, NAND çiplerden doğrudan veri okunarak kurtarma yapılır.
-
Profesyonel Veri Kurtarma Süreci (Bytex Teknik Servis)
Bytex, ömrünü doldurmuş SSD’lerden veri kurtarma sürecinde şu adımları uygular:
-
Detaylı Analiz: TBW limitine ulaşılıp ulaşılmadığı ve SSD’nin genel sağlık durumu tespit edilir.
-
Donanım Müdahalesi: Kontrolcü, PCB veya NAND çipler profesyonel cihazlarla okunur.
-
Firmware Onarımı: Çökmüş firmware yeniden yüklenir, SSD tanınır hale getirilir.
-
Ham Veri Okuma: NAND çiplerden ham veri alınır, özel yazılımlarla dosya sistemi onarılır.
-
Veri Teslimi: Kurtarılan dosyalar güvenli şekilde kullanıcıya teslim edilir.
SSD Ömrünü Uzatmak İçin Önlemler
-
SSD’yi hiçbir zaman tamamen doldurmayın (%20 boş alan bırakın).
-
Düzenli yedekleme yapın.
-
TRIM komutunun aktif olduğundan emin olun.
-
SSD’yi aşırı yazma yükü gerektiren işlerde (sürekli veri tabanı, video kaydı vb.) kullanmayın.
-
Üretici yazılımları ile firmware güncellemelerini düzenli yapın.
-
SSD sıcaklıklarını takip edin, gerekirse soğutucu kullanın.
Sonuç
SSD ömrünün dolması, TBW limitine ulaşıldığında ortaya çıkan doğal bir süreçtir. Bu durumda SSD performansı düşer, hata mesajları artar ve veri kaybı riski yükselir. Kullanıcılar bu belirtileri erken fark edip önlem almalıdır.
Bytex teknik servisi, TBW’si dolmuş SSD’lerden veri kurtarma konusunda profesyonel çözümler sunar. Verilerinizi kaybetmeden güvenle kurtarmak için uzman desteği almak en doğru yoldur.
